Sponsored Ads
|
» Home
» Tourism » Ante Glibota i neke njegove muzeološke poruke i želje upućene najlipšem gradu na svitu Splitu
» Home
» Education » Ante Glibota i neke njegove muzeološke poruke i želje upućene najlipšem gradu na svitu Splitu
» Home
» Culture And Arts » Ante Glibota i neke njegove muzeološke poruke i želje upućene najlipšem gradu na svitu Splitu
| Ante Glibota i neke njegove muzeološke poruke i želje upućene najlipšem gradu na svitu Splitu |
| By Akademik Ante Glibota |
Published
08/26/2015
|
Tourism , Education , Culture And Arts
|
Unrated
|
|
|
|
3. Meštrovićeve Crikvine (2. dio)
N°8 Foto Ante Glibota N°9 Klauster Crikvine, Split. Foto Ante Glibota  N°10 Ivan Meštrović, Crkva Svetog Križa, Crikvine, Split. Foto Ante Glibota  N°11 Ivan Meštrović, Crkva Svetog Križa, Crikvine, Split. Foto Ante Glibota  N°12 Ivan Meštrović, Raspelo u Crkvi Svetog Križa, Crikvine, Split. Foto Ante Glibota  N°13 Ivan Meštrović, Crkva Svetog Križa, Crikvine, Split. Foto Ante Glibota  N°14 Ivan Meštrović, Trifora, Crkva Svetog Križa, Crikvine, Split. Foto Ante Glibota  N°15a Ivan Meštrović, Gospa i anđeli, 1919., Crkva Svetog Križa, Crikvine, Split. Foto Ante Glibota  N°15b Ivan Meštrović, Presuda grešnici, 1943., Crkva Svetog Križa, Crikvine, Split. Foto Ante Glibota  N°16 Ivan Meštrović, Polaganje u grob, relief, Crkva Svetog Križa, Crikvine, Split. Foto Ante Glibota  N°17 Ivan Meštrović, Isus uzima Križ, Crkva Svetog Križa, Crikvine, Split. Foto Ante Glibota  N°18 Ivan Meštrović, Raspelo u Crkvi Svetoga Križa, Crikvine, Split. Foto Ante Glibota
U prekrasnom ambjentalnom prostoru na hridinama uz more s predivnim pogledom na Brački kanal, ali i padine Marjana koje se vrtnim predvorjem i nizom stabljika i maslinika veže prema padinama s Marjanim, sam vrtni slog prekrasnih oleandora i maslinika u prilaznom putu, stvara rajski ugođaj. Iz vrta umjetnik vas uvodi u djelomično zatremljeni prostor, klaustorkog tipa obzidanog dvorišta sa 28 kamenih minimalističkih stupova (foto u prilogu N°8 -9) koji nose trijem, sa središnjim zdencem na otvorenom prostoru, kroz koji daje pristup u crkvu Svetog Križa. (foto u priloguN°10-18)
To je svojevrsna rudimentarna i skromna hrvatska Sikstinska kapela, s jednom triforom na sjevernoj strani i nišom nasuprot, u kojoj je smješteno rustično ekspresionističko raspelo, fokalni element ovog značajnog opusa posvećena prizorima iz života i mukama Isusa od Nazareta. Tu Meštrović delikatno kombinira stil brutalnog i ekspresivnog sa svim suptilitetima koji izlaze ispod njegova dljeta u orahovom drvetu. Ovo je djelo istovremeno i označje i ozračje njegovog autentičnog rukopisa, potpuno afirmiranog umjetničkog suvereniteta, koji se proteže kao ideja vodilja u imobilizmu njegovih figura naglašavajući inkarnaciju i transendentalnu snagu reljefa u njihovoj expresivnosti, sa finim i uritmljenim linijama, na tragu života, stanki i muka Kristovih. U ovom rustičnom ambijentu crkvice sa aparentnim gredicama trijema, jednostavnih i minimalističkih obilježja oltara u niši s ogromnim senzacionalnim raspelomi popraćenim sa dve reljefa u niši, na koju se naslanjaju dva reljefna niza, kao dva krila koja se oslanjaju na Kristov križ u centru niše spremnog na uzlet na uzašašće.
Promatrač bez obira na laičku ili vjersku orjentaciju ne može ostati ravnodušan poetskom i umjetničkom snagom kojom Meštrović impresonira i daje nam mogućnosti satima meditirati istovremeno i umjetničku gesti i umjetnički genij, kao i spiritualnu produhovljenost koja proizlazi iz ovog jedinstvenog umjetničkog ciklusa i njegove signifikacije. Riječ je zaista o nepodjeljenom jedinstvu jednog te istog događaja iz kojeg izvire humanost, spiritulna snaga, koja hrani i napaja umjetničku determiniranost, viziju. Linije na reljefima su elegantne, poneked u njihovoj sinusoidalnoj ritmici, zadržavajući svu harmoničnu reljefno plastičnu volumetriju, otkrivaju svu istinu unutrašnjih trevnja, produhovljenosti, koja u sebi mogu skriti i otkrivati vitalni fluid ovih spiritualnih poruka, koje se odčitavaju u različitosti tretmana umjetnika kroz njihovu dugogodišnju gestaciju.
Ovo je jedinstvo umjetničkog djela nastalo od 1916. do 1950. godine. To je godinu dulje od samog Kristovog života. Jer ova putešestvija započimaju sa samim raspelom, koje se nalazi u centru ove crkvice, okruženog sa 28 panoa. Raspelo koje je nekad bilo namjenjeno Crkvi Svetog Marka u Zagrebu. Kojeg li, gle, čuda, niti svećenstvo niti vjernici nisu mogli prihvatiti Meštrovićevu umjetničku viziju Krista na križu, u tom vremenu, bez senzibiliteta za modernije ili zapravo avangardnije vizije prezentacije sakralnih umjetničkih tvorevina. Upravo je taj križ najsnažniji i čini nam se, najekspresivnij umjetnički uradak dvadesetog stoljeća na cijelom hrvatskom povijesnom prostoru. Povijest ovog križa ostavila je i svoje medijske tragove i disonatne kontraverze, uznemirujuće medijske kampanje u domovini, koje nisu dali miran san samom umjetniku, koji je već tada bio gotovo potvrđen umjetnik na planetarnoj sceni. Ni jedna značajnija izložba moderne umjetnosti a pogotovo ekspresionizma XX stoljeća čini mi se ne bi smjela zaobići ovaj Meštrovićev uradak. Meštrovićev Krist nije samo modelirano tjelo jednog čovjeka, već i jedna ideja tijela. U ovim reljefima u drvetu, i iznad svega u ovom Kristu na Križu, Meštrović je, mogli bi smo reći, bio inspiriran kao da mu je Božja Providnost držala dljeto i čekić, kako bi izrazio svoje umjetničko stremljenje, kult te snage i moći, bola, jecaja, absolucije. Jer njegov je univerzum, univerzum imaginarnih ljudi, pa će se upravo u toj karakternoj noti približiti svom velikom uzoru, koji je bio Michelangelo. Nije na odmet pripomenuti, da je upravo taj umjetnički rad prouzročio i samom Meštroviću pravu ljudsku i umjetničku kalvariju, napravio ranu u njegovoj duši, postavio upitnost njegovih umjetničkih stremljenja, djelom i politički inspirirane, ne samo estetskim razlozima, pa je zapravo i razumljivo da je Ivan Meštrović dao naziv toj crkvi, Crkva Svetog Križa, koju je posveti splitski biskup Franjo Franjić 1955. Jer on je zaista nosio i podnio taj autentični križ svog života, izazovom, autorskim radom na tom višeznačajnom djelu.
| Molimo, pređite na sljedeću stranicu niže.
Please, go to the next page below.
|
|
|
Comments
-
Comment #1
(Posted by Damir Katavic)
Uživao sam čitajući ovaj članak.
Dubinska i stručna analiza situacije u splitskim muzejima, koja se može reflektirati na čitavu Hrvatsku.
Izvanredne fotografije-
Svaka čast Ante.
Submit Comment
|
|
